Hướng Dẫn Sử Dụng Phân Đạm Hiệu Quả Và An Toàn Trong Trồng Trọt

Trong nông nghiệp, phân đạm là một trong ba loại phân bón chính yếu (N – P – K), đóng vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng thân, lá và năng suất cây trồng. Tuy nhiên, việc sử dụng phân đạm không đúng kỹ thuật có thể gây ra nhiều hệ lụy: cây sinh trưởng mất cân đối, đất bị chua, sâu bệnh tăng và ô nhiễm môi trường.

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng phân đạm đúng cách, hiệu quả và an toàn, giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh và tăng hiệu quả sản xuất.

1. Phân đạm là gì?

Phân đạm là loại phân bón cung cấp nguyên tố Nitơ (N) – dưỡng chất thiết yếu cho quá trình tổng hợp protein, enzyme và diệp lục trong cây trồng.

Vai trò của đạm đối với cây trồng:

• Tăng cường phát triển thân, cành, lá

• Giúp cây xanh tốt, tăng khả năng quang hợp

• Kích thích ra chồi, phát triển bộ rễ

• Tăng hiệu quả hấp thu dinh dưỡng khác

Thiếu đạm, cây còi cọc, lá úa vàng từ dưới lên; dư đạm, cây vươn dài, dễ đổ ngã và sâu bệnh nhiều.

2. Các loại phân đạm phổ biến hiện nay

3. Hướng dẫn sử dụng phân đạm theo từng giai đoạn cây trồng

🌱 3.1. Giai đoạn cây con, hồi xanh

• Mục tiêu: Giúp cây phục hồi, phát triển thân lá

• Loại phân khuyên dùng: Urê hoặc amoni sunfat

• Cách bón:

  • Bón lót kết hợp phân hữu cơ

  • Sau khi cây bén rễ, tiến hành bón thúc nhẹ bằng urê pha loãng (1–2%) tưới quanh gốc

🌿 3.2. Giai đoạn sinh trưởng mạnh

• Mục tiêu: Tăng trưởng thân – cành – lá

• Loại phân: Urê, DAP (nếu cần kết hợp lân)

• Cách bón:

  • Chia thành 2–3 lần bón cách nhau 10–15 ngày

  • Mỗi lần bón 5–10 kg urê/1.000m² tùy cây trồng

🍀 3.3. Giai đoạn ra hoa, nuôi quả

• Lưu ý: Hạn chế đạm để tránh rụng hoa, rụng trái

• Thay vào đó: Ưu tiên kali và vi lượng

• Nếu cần bổ sung đạm → chọn canxi nitrat hoặc kali nitrat

🌾 3.4. Cây lúa, ngô, đậu, cây công nghiệp

• Cách bón theo giai đoạn:

  • Lúa: bón thúc lần 1 (7–10 ngày sau sạ), lần 2 (25–30 ngày)

  • Ngô: bón sau trồng 15–20 ngày và trước trổ cờ

  • Cây lâu năm: bón theo chu kỳ vụ hoặc sau thu hoạch

Đồ  thị biểu diễn tương quan giữa lượng bón N với năng suất và phẩm chất nông sản

4. Cách bón phân đạm hiệu quả

✅ Cách bón

✅ Kỹ thuật bón

• Chia nhiều lần bón, tránh bón quá liều một lần

• Kết hợp với phân lân, kali, hữu cơ để cân đối dinh dưỡng

• Luôn tưới nước sau bón nếu bón trực tiếp để phân thấm nhanh

• Không bón đạm trước khi mưa lớn

5. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng phân đạm

❗ Không nên:

• Bón urê trên mặt đất khô, nắng to → dễ bay hơi NH₃

• Bón sát gốc cây con → dễ gây xót rễ

• Bón đạm quá nhiều khiến cây mất cân bằng sinh trưởng

✅ Nên:

• Bón kết hợp hữu cơ để giữ ẩm, tăng hiệu quả

• Bón đúng lúc – đúng lượng – đúng nhu cầu cây trồng

• Ghi chép nhật ký bón phân để điều chỉnh theo vụ

6. Tác hại khi sử dụng phân đạm sai cách

• Lạm dụng đạm:

  • Cây vươn cao, lá non nhiều, giảm đậu quả

  • Dễ nhiễm sâu bệnh, đổ ngã

  • Tích lũy nitrat trong rau ăn lá → nguy cơ gây ung thư

• Ảnh hưởng môi trường:

  • Dư thừa đạm gây chua đất

  • Gây ô nhiễm nước, không khí do bay hơi NH₃

7. Mẹo tăng hiệu quả sử dụng phân đạm

• Bón đạm sau mưa nhẹ hoặc tưới ẩm trước khi bón

• Dùng vôi hoặc dolomite định kỳ để trung hòa độ chua

• Kết hợp men vi sinh, phân vi lượng để tăng khả năng hấp thụ

Kết luận

Việc sử dụng phân đạm đúng kỹ thuật sẽ giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất và giảm chi phí đầu vào. Tuy nhiên, cần hiểu rõ đặc điểm từng loại phân, giai đoạn cây trồng và điều kiện thời tiết – đất đai để bón cho hiệu quả. Bón đúng – đủ – cân đối là nguyên tắc vàng giúp nông dân hiện đại canh tác bền vững và thân thiện với môi trường.