Những Trái Cây Chứa Độc Tố Có Thể Gây Tử Vong Khi Ăn Sai Cách

Trái cây thường được xem là thực phẩm lành mạnh, tuy nhiên một số loại trái cây ẩn chứa độc tố tự nhiên có thể gây ngộ độc nếu ăn sai thời điểm, sai liều lượng hoặc ăn cả phần chứa độc (như hạt, vỏ, nhựa…). Trong nhiều trường hợp, trẻ em và người có bệnh nền là nhóm dễ tổn thương nhất.

Hãy cùng Hóa Chất Thuận Nam khám phá chi tiết: Ăn như thế nào thì gây độc ? Liều bao nhiêu thì nguy hiểm ? Và cách phòng tránh ?

2. Các loại trái cây chứa độc tố – Ăn sai cách có thể tử vong

2.1. Quả Vải (Litchi) – Nguy hiểm khi ăn lúc đói

• Độc tố: Hypoglycin A và MCPG

• Cơ chế gây độc: Hai chất này cản trở quá trình tổng hợp glucose ở gan, khiến đường huyết tụt nhanh → dẫn đến hôn mê, co giật.

• Ai dễ bị ngộ độc: Trẻ em, nhất là khi ăn vải lúc bụng đói, hoặc trẻ suy dinh dưỡng.

👉 Ăn bao nhiêu thì nguy hiểm?

Theo nghiên cứu tại Ấn Độ, trẻ dưới 10 tuổi ăn từ 6–10 quả vải lúc bụng đói vào buổi sáng có thể dẫn đến hạ đường huyết cấp tính.

✅ An toàn: Không ăn vải lúc bụng đói, nên ăn sau bữa cơm. Trẻ em chỉ nên ăn 2–4 quả/lần.

2.2. Mãng Cầu Xiêm (Soursop) – Độc khi ăn nhiều trong thời gian dài

• Độc tố: Annonacin – độc tố thần kinh

• Tác hại: Ức chế tế bào thần kinh, làm tổn thương vùng não tương tự bệnh Parkinson

• Nguy hiểm: Khi ăn quá nhiều thịt quả tươi (hơn 1 quả/ngày) trong thời gian dài hoặc uống trà từ lá cây mãng cầu

👉 Mức nguy hiểm:

Một quả mãng cầu xiêm cỡ lớn (~500g) chứa hơn 15mg annonacin, trong khi liều gây độc thần kinh được xác định khoảng 3mg/kg trọng lượng cơ thể/ngày.

✅ An toàn: Không ăn mỗi ngày. Người già, người có tiền sử thần kinh nên hạn chế.

2.3. Hạt Táo, Hạt Mơ, Hạt Mận, Hạt Đào – Không được nhai hoặc nuốt

• Độc tố: Amygdalin → chuyển hóa thành Hydrogen Cyanide (HCN) trong dạ dày

• Tác hại: Hạ huyết áp, tổn thương não, tử vong nếu ngộ độc nặng

• Nguy hiểm: Khi nghiền nát hoặc nhai hạt, độc tố dễ chuyển hóa thành xyanua.

👉 Ăn bao nhiêu thì nguy hiểm?

Ở người lớn, ăn khoảng 30–40 hạt táo nghiền nát có thể gây ngộ độc. Với hạt mơ đắng, chỉ 10–15 hạt nhai kỹ là đủ gây tử vong cho trẻ em.

✅ An toàn: Không nhai hoặc nuốt hạt của bất kỳ loại trái cây nào trong nhóm quả hạch.

2.4. Cà Cuống Dại (Ackee) – Phải ăn đúng phần, đúng lúc

• Độc tố: Hypoglycin A (tương tự vải)

• Cơ chế: Quả chưa chín chứa nồng độ độc tố cao → gây nôn mửa, hôn mê, suy gan cấp tính

• Nguy hiểm: Ăn quả chưa chín hoặc ăn hạt, đặc biệt nếu chế biến không đúng cách.

👉 Liều gây độc:

Ăn chỉ 1–2 quả chưa chín có thể gây tử vong ở người lớn.

✅ An toàn: Chỉ ăn khi quả tự bung vỏ và bỏ sạch hạt, nấu kỹ.

2.5. Cà chua Xanh, Khoai Tây Mọc Mầm – Không ăn sống

• Độc tố: Solanine

• Tác hại: Gây rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nhức đầu, ảnh hưởng hệ thần kinh

• Nguy hiểm: Khi ăn cà chua xanh sống, hoặc khoai tây mọc mầm, vỏ xanh

👉 Liều nguy hiểm:

Cà chua xanh chứa 9–32mg solanine/100g. Ăn khoảng 300g cà chua xanh sống là có nguy cơ ngộ độc.

✅ An toàn: Luộc chín, xào chín kỹ. Không ăn cà chua chưa chín đỏ hoàn toàn.

2.6. Củ Sắn (Củ Mì) – Không sơ chế đúng cách dễ chết người

• Độc tố: Linamarin → tạo ra xyanua khi bị phân hủy

• Tác hại: Ngộ độc cấp tính, mệt mỏi, khó thở, tử vong nếu ăn sắn sống

• Nguy hiểm: Ăn sắn sống, nướng chưa chín hoặc không ngâm kỹ

👉 Liều độc:

Ở người trưởng thành, ăn 100–200g sắn sống có thể gây ngộ độc. Trẻ nhỏ tử vong chỉ với 50g nếu không được sơ cứu.

✅ An toàn: Luộc sắn chín kỹ, ngâm nước muối ít nhất 6–8 giờ trước khi chế biến.

2.7. Hạt Đậu Tằm (Favism) – Gây thiếu máu ở người mang gene G6PD

• Độc tố: Vicine và Convicine

• Tác hại: Phá hủy hồng cầu → thiếu máu cấp ở người bị thiếu men G6PD

• Nguy hiểm: Ăn đậu tằm sống hoặc chưa nấu kỹ, nhất là ở trẻ em

👉 Nguy hiểm đặc biệt:

Người mang gene thiếu G6PD ăn chỉ 20–50g đậu tằm sống có thể phải nhập viện.

✅ An toàn: Chỉ ăn đậu tằm đã luộc kỹ. Trẻ em cần xét nghiệm G6PD nếu có tiền sử gia đình.

3. Những dấu hiệu cảnh báo ngộ độc do trái cây

• Đau bụng dữ dội, tiêu chảy, nôn mửa

• Buồn ngủ, lừ đừ, mất tỉnh táo

• Co giật, mê sảng, khó thở

• Da tím tái, mạch chậm, tụt huyết áp

Cần cấp cứu ngay khi có triệu chứng sau khi ăn trái cây nghi ngờ có độc tố.

4. Cách phòng tránh ngộ độc trái cây hiệu quả

• Không ăn trái cây chưa chín hoàn toàn (đặc biệt là mãng cầu, cà chua xanh, sắn…)

• Không ăn hạt trái cây nếu không rõ tính an toàn

• Không ăn trái cây lạ, đặc biệt nếu mang bệnh nền, trẻ nhỏ

• Rửa sạch, gọt vỏ, sơ chế đúng cách

• Với trẻ em: Không ăn trái cây lúc đói và không ăn quá nhiều trái ngọt trong một lần

⇒ Dù trái cây là thực phẩm tốt cho sức khỏe, song việc hiểu rõ cơ chế ngộ độc và cách sử dụng đúng là điều rất cần thiết để bảo vệ an toàn cho bản thân và gia đình. Đặc biệt, các loại quả như vải, mãng cầu, táo, sắn, đậu tằm thường có chứa độc tố cần được xử lý và ăn đúng cách, tuyệt đối không chủ quan.