TFA là gì ? Dạng PFAS mới đang lan rộng trong nước và thực phẩm

1. TFA là gì? Giới thiệu về hóa chất đáng báo động mới

TFA (Trifluoroacetic Acid – axit trifluoroacetic) là một dạng hóa chất thuộc nhóm PFAS, với cấu trúc hóa học CF₃COOH. Đây là hợp chất dễ tan trong nước, có khả năng phát tán cực nhanh và tồn lưu lâu dài trong môi trường.

TFA không phải là chất mới, nhưng nó đang thu hút sự chú ý toàn cầu khi được phát hiện trong nước khoáng đóng chai, bia, sữa mẹ, nông sản và nước ngầm với nồng độ vượt giới hạn an toàn.

2. Vì sao TFA thuộc nhóm “hóa chất vĩnh cửu”?

TFA được xếp vào nhóm hóa chất vĩnh cửu (forever chemicals) vì:

• Có liên kết C–F (carbon-fluor) cực kỳ bền vững, không dễ bị phân hủy bởi nhiệt, ánh sáng hay vi sinh vật.

• Có tính di động cao trong nước, dễ lan truyền theo mạch nước ngầm hoặc nước mưa.

• Có chu kỳ tồn tại lên đến hàng trăm năm trong môi trường tự nhiên, đặc biệt là trong đất và nguồn nước.

3. Nguồn gốc và cách hình thành TFA trong môi trường

TFA có thể được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:

🔸 3.1 Từ thuốc bảo vệ thực vật và hóa chất nông nghiệp

Một số hoạt chất trong thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu có chứa nhóm fluoro (như flupyrsulfuron, trifluralin…) sau khi phân hủy ngoài trời sẽ tạo thành TFA và thấm vào đất, nước ngầm.

🔸 3.2 Từ khí thải công nghiệp

Các ngành sản xuất nhựa, sơn, chất chống dính, thuốc nhuộm… có thể xả khí chứa hợp chất fluor hữu cơ. Những hợp chất này sau khi tiếp xúc không khí và hơi ẩm sẽ oxy hóa thành TFA.

🔸 3.3 Từ hóa chất tiêu dùng

Các sản phẩm như mỹ phẩm, nước hoa, bình xịt chống nước (chống dính, chống thấm) cũng có thể phân hủy sinh ra TFA, đặc biệt khi sử dụng trong không gian kín hoặc tiếp xúc nhiệt độ cao.

4. TFA được phát hiện ở đâu?

Một loạt nghiên cứu và phân tích gần đây đã phát hiện sự hiện diện của TFA trong:

• Nước khoáng đóng chai ở châu Âu: Mẫu kiểm tra tại Đức, Pháp và Hà Lan cho thấy nồng độ TFA trong một số nhãn hiệu vượt mức an toàn EU gấp 10–30 lần.

• Rượu vang và bia: Một số nghiên cứu tại châu Âu và Nhật Bản đã ghi nhận TFA trong sản phẩm lên men có nguồn nước bị ô nhiễm.

• Sữa mẹ: Phát hiện TFA trong sữa mẹ khiến lo ngại tăng cao, do tác động đến sức khỏe trẻ sơ sinh.

• Nước ngầm: TFA thấm sâu xuống đất, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước sinh hoạt, tưới tiêu và sản xuất thực phẩm.

5. Tác hại tiềm ẩn của TFA đối với sức khỏe

Mặc dù chưa có kết luận cuối cùng về mức độ nguy hiểm tuyệt đối của TFA, nhưng các nghiên cứu đã cảnh báo:

• ☠️ TFA có thể gây độc sinh sản: Ủy ban châu Âu đang xem xét phân loại TFA là chất độc đối với khả năng sinh sản.

• 💔 Ảnh hưởng đến gan, thận, hệ thần kinh nếu phơi nhiễm kéo dài.

• 🧬 Gây rối loạn nội tiết: TFA là một dạng PFAS – nhóm có thể can thiệp vào hormone cơ thể.

• 🧫 Tích tụ sinh học: Do khó phân hủy và dễ hấp thụ qua đường uống, TFA tích tụ trong máu và mô mềm.

6. TFA lan rộng như thế nào?

Điểm đáng lo ngại nhất của TFA là khả năng lan rộng không kiểm soát, với đặc điểm:

• Không màu, không mùi → khó nhận biết bằng cảm quan.

• Dễ tan trong nước → đi vào cơ thể qua nước uống, rau quả tưới bằng nước nhiễm TFA.

• Theo mưa lan ra diện rộng → chỉ cần một khu công nghiệp hoặc nông trại lớn sử dụng hóa chất chứa tiền chất TFA, toàn vùng có thể bị ảnh hưởng.

7. Châu Âu phản ứng như thế nào với TFA?

• Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét phân loại TFA là chất độc sinh sản cấp độ 1B (có thể gây hại đến khả năng sinh sản).

• EU cũng đang đề xuất giới hạn sử dụng các hóa chất nông nghiệp có thể chuyển hóa thành TFA, nhất là trong nông nghiệp hữu cơ.

• Một số tổ chức bảo vệ môi trường kêu gọi loại bỏ TFA khỏi chuỗi cung ứng thực phẩm và nước uống.

8. Làm thế nào để hạn chế phơi nhiễm TFA?

✅ Cho người tiêu dùng:

• Chọn nước uống từ thương hiệu uy tín, có kiểm nghiệm PFAS và TFA định kỳ.

• Không hâm nóng thực phẩm trong bao bì giấy, xốp lạ.

• Hạn chế sử dụng mỹ phẩm có chứa PTFE, fluoro compounds.

• Lắp đặt hệ thống lọc nước RO hoặc than hoạt tính tại nhà.

✅ Cho nhà sản xuất và doanh nghiệp:

• Chuyển sang hóa chất an toàn hơn trong sản xuất.

• Công khai bảng phân tích PFAS và TFA trong sản phẩm.

• Hợp tác với nhà cung cấp kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào.

9. TFA và tương lai ngành hóa chất: Cần kiểm soát chặt chẽ hơn

TFA là một ví dụ điển hình cho hệ quả của việc sử dụng hóa chất không kiểm soát trong công nghiệp hiện đại. Việc tồn lưu, lan truyền và tích tụ của TFA đang đặt ra thách thức nghiêm trọng cho ngành xử lý nước, nông nghiệp, sản xuất thực phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc:

• Đầu tư vào hóa chất thay thế an toàn.

• Công khai minh bạch chất lượng sản phẩm.

• Hợp tác với cơ quan quản lý để hạn chế phát tán PFAS, TFA.

10. Lời kết

TFA tuy chỉ là một trong hàng nghìn hợp chất PFAS, nhưng lại có tốc độ lan truyền và tồn tại rất cao, đặc biệt trong nước và thực phẩm. Với bằng chứng ngày càng rõ ràng về nguy cơ sức khỏe, việc giảm thiểu tiếp xúc TFA và loại bỏ nó khỏi chuỗi cung ứng thực phẩm, nước uống là điều cấp thiết.

🏢 Hóa Chất Thuận Nam – Hướng đến tương lai an toàn và bền vững

Tại Hóa Chất Thuận Nam, chúng tôi cam kết cung cấp:

• Các dòng hóa chất công nghiệp an toàn, thân thiện với môi trường.

• Có kiểm nghiệm định kỳ và minh bạch xuất xứ.

• Tư vấn các giải pháp lọc nước, thay thế PFAS, TFA cho doanh nghiệp và hộ dân.

📞 Liên hệ ngay để được tư vấn:

• Hotline/Zalo: 0938 414 118

• Email: thunaco@gmail.com

• Website: https://hoachatthuannam.com