Những lưu ý khi sử dụng hóa chất trong sản xuất

rong nền sản xuất hiện đại, hóa chất công nghiệp đóng vai trò không thể thiếu trong hầu hết các lĩnh vực: từ thực phẩm, dệt may, giấy, nhựa, xử lý nước đến luyện kim, xi mạ và nhiều ngành khác. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất sai cách, thiếu an toàn hoặc không đúng quy định có thể gây hậu quả nghiêm trọng: ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động, gây cháy nổ, ô nhiễm môi trường, hoặc thậm chí thiệt hại kinh tế lớn. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những lưu ý sử dụng hóa chất trong sản xuất, giúp doanh nghiệp và người lao động đảm bảo an toàn – hiệu quả – đúng pháp luật.

✅ 1. Xác định rõ loại hóa chất sử dụng và mục đích cụ thể

Trước khi đưa hóa chất vào sử dụng, doanh nghiệp cần:

• Hiểu rõ tên gọi, thành phần, công thức hóa học của hóa chất.

• Phân loại theo nhóm: axit, bazơ, dung môi hữu cơ, chất oxy hóa, chất khử…

• Xác định rõ mục đích sử dụng: xử lý nước, tẩy rửa, xúc tác, trung gian tổng hợp, diệt khuẩn, tạo màu…

👉 Không nên dùng hóa chất theo kinh nghiệm truyền miệng, mà phải có tài liệu kỹ thuật và tư vấn chuyên môn rõ ràng.

📄 2. Đọc kỹ MSDS (Bảng dữ liệu an toàn hóa chất)

MSDS – Material Safety Data Sheet – là tài liệu bắt buộc đi kèm hóa chất, cung cấp đầy đủ thông tin về:

• Tính chất vật lý và hóa học

• Nguy cơ cháy nổ, phản ứng nguy hiểm

• Mức độ độc hại, cách xử lý khi bị rò rỉ

• Biện pháp sơ cứu khi tiếp xúc phải

• Cách lưu trữ và tiêu hủy hóa chất an toàn

📌 Mọi nhân sự có liên quan trong sản xuất – lưu kho – vận hành nên được phổ biến MSDS trước khi làm việc với hóa chất.

🧤 3. Trang bị bảo hộ lao động đúng chuẩn

Khi làm việc với hóa chất, người lao động cần:

• Đeo găng tay chịu hóa chất, không dùng găng tay cao su thông thường với axit mạnh.

• Mang kính bảo hộ để tránh bắn vào mắt.

• Dùng khẩu trang chuyên dụng hoặc mặt nạ lọc khí độc tùy từng loại hóa chất.

• Mặc đồ bảo hộ dài tay, không thấm nước và giày bảo hộ chống trượt.

💡 Lưu ý: Tuyệt đối không sử dụng lại đồ bảo hộ đã dính hóa chất mà chưa được xử lý đúng cách.

🏗️ 4. Tuân thủ quy trình pha chế, trộn và vận hành máy móc

Một trong những sai lầm nghiêm trọng trong sản xuất là pha hóa chất không đúng tỉ lệ, thứ tự hoặc dùng sai dung môi.

Những quy tắc cần tuân thủ:

• Pha axit vào nước, không ngược lại → tránh sinh nhiệt gây bỏng.

• Không trộn chất oxy hóa mạnh (Cl₂, H₂O₂) với chất hữu cơ → nguy cơ cháy nổ.

• Không dùng thiết bị kim loại chứa dung môi dễ cháy như Acetone, Toluene nếu không có chống tia lửa.

⚠️ Tốt nhất nên có kỹ thuật viên giám sát hoặc hệ thống tự động hóa nếu pha trộn phức tạp.

🌡️ 5. Bảo quản hóa chất đúng điều kiện tiêu chuẩn

Hóa chất cần được lưu kho đúng cách, tránh biến chất hoặc xảy ra tai nạn:

👉 Mỗi kho hóa chất cần có biển báo, hệ thống chữa cháy, quạt thông gió và sổ theo dõi ngày nhập – xuất.

🔄 6. Thường xuyên kiểm tra tồn kho, hạn dùng và chất lượng

Hóa chất quá hạn hoặc bảo quản sai sẽ:

• Mất tác dụng hoặc giảm hiệu quả phản ứng

• Sinh ra chất phụ độc hại (ví dụ HCl đậm đặc sinh khí Clo sau 6–12 tháng)

• Gây tắc nghẽn dây chuyền, hư hỏng thiết bị

➡️ Doanh nghiệp nên định kỳ kiểm định chất lượng, xoay vòng kho, và loại bỏ hóa chất hết hạn an toàn theo quy định.

⚠️ 7. Không đổ hóa chất thừa ra môi trường

Dù chỉ là lượng nhỏ, hóa chất thải không đúng cách cũng có thể:

• Gây ô nhiễm nguồn nước, đất, không khí

• Tạo ra phản ứng hóa học không kiểm soát

• Vi phạm quy định bảo vệ môi trường, có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự

✅ Cần có kế hoạch thu gom – xử lý hóa chất tồn dư, thí nghiệm hỏng, can rò rỉ, bao bì nhiễm hóa chất… qua đơn vị có giấy phép.

📌 8. Đào tạo nhân viên và lập kế hoạch phòng sự cố hóa chất

Các nhà máy, xưởng sản xuất cần:

• Đào tạo định kỳ về nhận diện nguy cơ hóa chất

• Tập huấn cách sơ cứu khi dính hóa chất, xử lý tràn đổ, rò rỉ

• Có sẵn bản đồ sơ tán, hộp sơ cứu, vòi rửa mắt khẩn cấp

• Xây dựng quy trình ứng phó hóa chất nguy hiểm (EHS/ISO 45001)

🛒 Mua hóa chất sản xuất ở đâu an toàn và có hướng dẫn sử dụng?

CÔNG TY TNHH HÓA CHẤT THUẬN NAM chuyên cung cấp hóa chất công nghiệp với đầy đủ:

• MSDS, CO-CQ, tài liệu kỹ thuật

• Hóa chất xử lý nước, tẩy rửa, dung môi, phân bón, sát trùng…

• Tư vấn liều lượng, cách bảo quản và hỗ trợ kỹ thuật tận nơi

📍 Địa chỉ: 1/11D, Tổ 8B, KP3, Trảng Dài, Biên Hòa, Đồng Nai
📞 Hotline/Zalo: 0938 414 118
📩 Email: thunaco@gmail.com
🌐 Website: https://hoachatthuannam.com

✅ Kết luận

Việc sử dụng hóa chất trong sản xuất đòi hỏi quy trình nghiêm ngặt, kỹ năng chuyên môn và sự tuân thủ cao để đảm bảo an toàn cho con người, môi trường và hiệu quả vận hành. Chỉ cần một sơ suất nhỏ có thể dẫn đến thiệt hại hàng tỷ đồng hoặc đe dọa sức khỏe cộng đồng.

Hãy là người sử dụng hóa chất có trách nhiệm và hiểu biết, luôn luôn kiểm tra lưu ý sử dụng hóa chất đúng cách là bắt đầu từ việc chọn đúng loại, đọc kỹ hướng dẫn và tuân thủ tiêu chuẩn an toàn hóa chất.

📚 Bài viết liên quan:

• Phân biệt hóa chất công nghiệp và hóa chất tinh khiết

• Hóa chất sử dụng sai mục đích gây nguy hại như thế nào?

• Bảo quản hóa chất công nghiệp an toàn – những nguyên tắc cần nhớ